Hooglede is een gemeente van bijna 10.000 inwoners gelegen in het hart van West-Vlaanderen, 5 km ten noorden van Roeselare. Op een oppervlakte van 3786 ha zijn er 2 deelgemeenten Hooglede en Gits.

De gemeentenaam Hooglede (oorspronkelijk Ledda) vindt haar etymologische oorsprong in de natuurlijke ligging op een steile helling. Ledda betekent immers 'weg, passage'.

Wapen en vlag

De officiële beschrijving van het wapen luidt als volgt: "in lazuur een Sint-Quirinus van goud, houdend een ovaal schild van hetzelfde, beladen met negen koeken van het veld waarvan één in het middelpunt en acht zoomsgewijze geplaatst."

Het gemeentewapen verwijst naar de grote bedevaarttraditie van de 17de tot begin van de 20ste eeuw naar de reliek van Sint-Quirinus, bewaard in de Sint-Amanduskerk te Hooglede. Vandaar ook de ommegang of kruisweg aan de kerkmuren. Sint Quirinus wordt aanroepen bij hartkwalen, bloed -en beenderziekten.

De vlag wordt beschreven als volgt : gele achtergrond met een rood schuin kruis beladen met vier witte ringen met in het midden een blauw schild met een gele Sint-Quirinus.

Geschiedenis van Hooglede

De gemeente Hooglede ( Ledda) zou ontstaan zijn rond 850. Koning Karel de Eenvoudige stond het dorp Ledda af aan de abdij van Elnon in Saint-Amand-les-Eaux (nu Frankrijk)

De kerk dateert van de jaren 1100. In die periode werd ook de parochie gesticht. De toren stond eertijds boven het midden gedeelte van de kerk. In 1871 werd hij gebouwd voor de ingangsdeur. De toren is een achthoekig naald en is 65 meter hoog. Hij werd vernield in 1918 en heropgebouwd in 1919. De houten muurbekleding, de biechtstoelen, de kunstvolle communiebank en de predikstoel verhogen de kunstwaarde van de kerk en dateren van de jaren 1600. Achteraan in de kerk bevindt zich de grafzerk van Victor van Dixmude, gestorven in 1511.

Met een uitzicht van vele kilometers in de omtrek, speelde Hooglede vaak een belangrijke rol in de talrijke oorlogen die in de loop der geschiedenis plaatsvonden.

In de veertiende eeuw legerde Lodewijk van Male op de Vossenberg toen hij met zijn krijgsbende op doortocht was naar Kortrijk.

In 1792 vielen de Fransen Vlaanderen binnen en versloegen er de Oostenrijkers bij Jemappes op 6 november. In 1793 heroverden de Oostenrijkers het verloren gegane gebied bij de slag van Neerwinden.
Begin 1794 trachtten de Fransen opnieuw Vlaanderen te bezetten maar moesten daartoe een machtig geallieerd leger dat opgesteld was aan de grens met Frankrijk, te verslaan. In de maand mei werd Roeselare geregeld aangevallen. Hooglede viel buiten schot. Op 10 juni vielen de republikeinen onder de leiding van generaal Pichegru Roeselare en Hooglede aan. Zware gevechten grepen plaats met heel wat doden en gewonden. Ook de burgerbevolking kreeg het hard te verduren. De Oostenrijkers onder generaal Clerfayt leden de nederlaag en trokken zich terug tot Koolskamp. De Fransen namen Hooglede in.
Op 13 juni 1794 wilden de Oostenrijkers de weg naar Ieper openen om het omsingeld garnizoen te ontzetten. Met 5 colonnen vielen zij de Fransen aan en in Hooglede, aan de wijk de Belle-Vue werden de zwaarste gevechten geleverd. De uiteindelijke overwinning van de Fransen leidde tot de val van Ieper en betekende het einde van het Oostenrijks Bewind over de Nederlanden.

Hierboven een foto van de schilderij uit 1836 (olie op doek, hoogte 248 cm, breedte 162 cm) van JOLLIVET Jules, COMBAT D'HOOGLEDE. 13 JUIN 1794 besteld door koning Louis-Philippe voor het museum van Versailles in 1835 en nog steeds daar te bezichtigen.

>>> Terug naar boven

Hooglede vanaf 1800

Op 9 november 1800 woedde er over onze streek een geweldige storm. Veel torens, molens, huizen en andere gebouwen werden vernietigd.

Krachtens het concordaat van 15 juli 1801 werd de beoefening van de katholieke eredienst hersteld en werden de gevangen priesters vrijgelaten.

In 1804 heerste er in onze streken een besmettelijke ziekte.

Kerk van Hooglede in 1813

Op 21 juli 1815 werd België met Holland verenigd en werd Willem van Oranje koning der Verenigde Nederlanden.

Overvloedige regenval in 1816 deed de graan- en aardappeloogst gedeeltelijk mislukken.

In 1820 was er een bijzonder strenge winter. 13 januari 1820 was bekend als de koudste dag sinds mensenheugenis…

Op 9 juli 1822 werd het “maal- en slachtrecht” gestemd in het Parlement waardoor 10 % op de waarde van hoornvee en 8 % op de waarde van varkens betaald moest worden. Deze maatregel en een resem andere onpopulaire wetten waren er de aanleiding van dat eind september 1830 de Brabantse Omwenteling plaatsvond waardoor België onafhankelijk werd van Nederland. Op 21 juli 1831 werd koning Leopold de eerste koning der Belgen.

Op 18 juli 1841 woedde er een hevig onweer in de streek met hagel en windvlagen die 8 uur duurde. De aardappeloogst was vernietigd.

Door de schaarste aan aardappelen in 1846, 1847 en 1848 kwam er hongersnood en tyfus in de streek.

Op 7 augustus 1850 was er overstroming na noodweer, op 23 augustus 1853 werd de oogst (vooral tabak, haver en bonen) in bijna de ganse streek verwoest door hagel, op 24 juli 1874 werden door de hagel bijna alle vruchten platgeslagen en op 12 maart 1876 hield een buitengewoon zware storm lelijk huis in de streek.

De zondagsschool op de "Neerplatse" omstreeks 1900. De jonge meisjes kregen er godsdienstles:

Op de eerste rij, derde van links Madeleine Decuyper

Uit het "Weekblad van Yperen en het arrondissement" van 21 januari 1905: Maandagavond rond 7 ure ontstond er brand bij den timmerman Em Maes, op het tweede verdiep, waar het werkhuis is ingericht. De pompiers waren spoedig het vuur meester. De schade is niettemin nogal groot, doch er bestaat verzekering. Van een zeventigtal tafels, die half afgewerkt waren, zijn de pooten verbrand. men denkt dat eene vuurgenster van den stoomtram, die dicht voorbij het huis rijdt, door de openstaande venster zal gevlogen zijn en de krollen in brand gestoken hebben.

De congregatie voor jonge dochters kwam om de twee weken bijeen op zondagnamiddag in de kapel van de Meisjesschool op Zevekote (Kleine Stadenstraat). Hieronder een foto uit 1906:

Op de eerste rij, zittend , tweede van links, mijn overgrootmoeder Maria Clement (° 1873)

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-18) werd Hooglede grotendeels verwoest.

Een foto van de verwoeste kerk, getrokken vanop de hoek Warden Oomstraat-Markt

>>> Terug naar boven

Bronnen

- Website Hooglede
- Geschiedkundige aanteekeningen over Hooghlede, DE LAEY, D., Rousselaere, Jules De Meester, 1902, 253 pag.
- HOOGLEDE door de jaren heen, F. ANCKAERT- M. VANACKER, 1995

>>> Terug naar boven